Kanuni Sultan Süleyman dönemi sadrazamlarından Lütfi Paşa tarafından kaleme alınmış siyasetname türünde bir eser.

Eser, bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Lütfi Paşa, eserin giriş bölümünde  sadarette bulunduğu dönemde devlet işlerinin karışıklık içerisinde bulunduğunu ve kanunların doğru uygulanmadığını vurgulamakta, bu eserin kendisinden sonra sadaret makamına geçecek olanlar için bir yol gösterici olmasını ummaktadır (Kütükoğlu 1991:3). Eserin birinci bölümünde ideal bir veziriazamın nasıl olması gerektiği anlatılmaktadır. Veziriazamın kindar ve açgözlü olmaması, olur olmaz yere ulak emri vermemesi, zeâmetleri liyakate uygun şekilde pay etmesi, rüşvetten uzak durması, narh konusunda gafil olmaması, padişahı mala meyletmekten koruması ve padişaha karşı daima açık sözlü olması gerekliliği Lütfi Paşa’nın bu bölümde dikkat çektiği hususlardan bazılarıdır. İkinci bölüm, sefer tedbirleri hakkındadır. Lütfi Paşa’ya göre seferde veziriazamdan başkası serasker tayin edilmemeli, padişah savaş mahallinde geride durmalı, karada ve denizde tecrübeli ve gözü pek liderler görevlendirilmelidir. Üçüncü bölüm, hazine tedbirleri ile ilgilidir. Göreve geldiğinde hazineyi perişan hâlde bulduğunu ve gelirlerin giderlere eşit olduğunu ifade eden Lütfi Paşa, bu bölümde gelirlerin artması için önerilerini sunmakta, defterdarda olması gereken nitelikler hakkında tavsiyede bulunmaktadır. Dördüncü bölüm, reayaya ayrılmıştır. Bir yerin zulmünden kaçan reayanın geldiği yere geri gönderilmesi, reayanın elinde harp aletlerinin bulunmaması, seyyid ve şeriflerin şecerelerinin dikkatli tutulması, reayaya fazla yüz verilmemesi gerekliliği, Lütfi Paşa’nın bu bölümde dikkat çektiği başlıca meselelerdir.

Lütfi Paşa, veziriazamda olması gereken nitelikleri merkeze aldığı eserinde sade bir dil kullanmış, toplumsal meselelere karşı kayıtsız kalmamış; et fiyatları, rüşvet, ulak zulmü, seyyidlik iddiasında bulunanların, askerlerin artmasının hazineye olumsuz etkisi gibi sosyal aksaklıklara neden olan hususlara bilhassa değinmiştir. Paşa, tecrübeli bir devlet adamı olarak kendi başından geçen hadiselere de yer vermiş, yer yer kendinden önceki dönemi kendi dönemi ile mukayese ederek eleştirilerini dile getirmiştir. Lütfi Paşa’ya göre devlet kademesinde uygunsuz bir iş yapmaktansa azledilmek yeğdir (Kütükoğlu 1991: 12).

Yerli ve yabancı kütüphanelerde pek çok nüshası bulunan Âsaf-nâme, İsviçreli şarkiyatçı Rudolf Tschudi tarafından, Leipzig nüshası esas alınarak Almanca tercümesi ile birlikte Berlin’de doktora tezi olarak hazırlanmıştır (Tschudi 1910). Eser, Türkiye’de 1977 yılında Yurdocağı, 1982 ve 2017 yıllarında ise Ahmet Uğur tarafından yeni harflere aktarılarak sadeleştirilmiştir. 1991 yılında Mübahat Kütükoğlu tarafından İstanbul Üniversitesi nüshası da eklenerek yeniden tesis edilen metin, 2018 yılında ise Asım Cüneyd Köksal tarafından günümüz Türkçesine aktarılmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. "Lütfî Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lutfi-pasa