- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî ( - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hayrullah Kahya
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:İlmî-Ansiklopedik Edebî Eser
- Yayın Tarihi:07/02/2022
ARNELER (MÛNİS)
?Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî ((d. 1191/1778 - ö.1245/1829)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Orta Asya Hive (Hârezm) Hanlığının önemli tarihçi, şair ve devlet adamlarından Mûnis'in Hârezm'in su yollarına ilişkin bir eseri. Mûnis Hârezmî daha çok tarihçi kimliği ile bilinmektedir. Bu yüzden hakkında yapılan çalışmaların çoğu Orta Asya Türk tarihinin yerli ve son kaynaklarından biri olan Firdevsü'l-İkbâl hakkındadır. Mûnis’ten söz eden kaynaklar Firdevsü'l-İkbâl dışında sadece Ravzatu's-Safâ Tercümesi ve divanlarından söz etmektedirler. Mûnis üzerine çalışmalar yapan Eckmann, Bregel, Tekin, Munirov, Cumahoca, Kahya gibi araştırmacılar arasında sadece Cumahoca (2006) bir yazısında Mûnis Hârezmî'nin hat sanatı ile ilgili Sevâd-ı Talim, öz geçmişi ile ilgili Dîbâçe ve Harezm'in su yolları ile ilgili Arneler adlı eserlerinin de varlığından söz etmektedir. Cumahoca bu yazısında Sevâd-ı Ta'lîm adlı manzum eserin Mûnisü'l-Uşşâk adlı divanının sonunda yer aldığını belirtmektedir (Cumahoca 2006: 429). Nitekim Sevâd-ı Ta'lîm adlı bu eser de hem kendisi tarafından (Cumahoca 1997) hem de Kahya ve DeWeese (2017) tarafından neşredilmiştir. Ancak Cumahoca Dîbâçe ve Arneler adlı eserlerinin nerede bulunduğu veya bu bilgiye nasıl ulaştığı konusunda hiçbir açıklamada bulunmamıştır.
Mûnis Hârezmî'nin tüm külliyatı henüz yayınlanmamıştır. Bu durumda Mûnis Hârezmî'nin Arneler adlı ayrı bir eserinin gerçekten olup olmadığı ve/veya bu eserin müstakil bir metin şeklinde bulunup bulunmadığı gibi konularda -bugünkü bilgilerimize göre- kesin bir yargıda bulunmak zordur.
Yazarın biyografisi için bk. “Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/munis-harezmi
Eserden Örnekler
Kaynakça
Bregel, Yuri (1988). Şir Muhammed Mirab al-mutahallas bi’l-Mûnis ve Muhammed Rıza Mirab al-Mutahallas bi’l-Âgehî, Firdevsü’l-İkbâl, H(v)ârezm Tarihi. Leiden: E. J. Brill.
Bregel, Yuri (1999). Shir Muhammad Mirab Munis and Muhammad Rıza Mirab Agahi, Firdaws al-Iqbal (History of Khorezm). Leiden-Boston-Köln: Brill.
Cumahoca, Nusratullah Ataullahoğlu. (hzl.) (1997). Şermuhammad Munis, Sevad-ı Ta’lim (Edebiyat Okıtuvcıları Üçün Kullanma). Taşkent: Okıtuvcı. https://www.ziyouz.com/books/uzbek_mumtoz_adabiyoti/Shermuhammad%20Munis.%20Savodi%20ta'lim.pdf [Erişim tarihi: 16.09.2021].
Cumahoca, N[usratullah] A[taullahoğlu]. (2006). “Munis, Şermuhammed (1778-1859)”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. s. 429.
Jumayev, Nusratullo (2013). “Shermuhammad Munis (1778-1829)”. https://ziyouz.com/portal-haqida/xarita/uzbek-sheriyati/o-zbek-mumtoz-adabiyoti/shermuhammad-munis-1778-1829 [Erişim tarihi: 16.09.2021].
Kahya, Hayrullah, DeWeese, Devin (2017). “The Savād-i Taʻlīm Of Shīr-Muĥammad Muʼnis A Chaghatay Turkic Treatise On The Craft Of Writin From 19th-Century Central Asia Introduction-Text Edition-Word Index". Turkish Studies / International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12 (22): 431–483.
Münirov, K[uvomiddin]. (1960). Munis, Âgehî ve Beyânîning Tarihî Eserleri. Taşkent: Özbekistan SSR Fenler Akademiyası Neşriyatı.
Tekin, Feridun (2011). “Hanlıklar Dönemi Çağatay Edebiyatı”. Turkish Studies / International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 6 (1): 1782-1788.
Yusupov, Yunus (hzl.) (1957). Şermuhammad Munis, Tanlangan Asarlar. Taşkent: Özbekistan SSR Devlet Bedii Edebiyat Neşriyatı.
Yusupov, Yunus (hzl.) (1980). Şermuhammad Munis Harezmi, Saylanma. Taşkent: Gafir Gulam Namındaki Edebiyat ve Sanat Neşriyatı. https://www.ziyouz.com/books/uzbek_mumtoz_adabiyoti/Shermuhammad%20Munis.%20Saylanma.pdf [Erişim tarihi: 16.09.2021].
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | FİRDEVSÜ’L-İKBÂL (MÛNİS) | Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî | Doç. Dr. Hayrullah Kahya |
Görüntüle | ||
| 2 | MÛNİSÜ’L-UŞŞÂK (DİVAN) | Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî ( | Doç. Dr. Hayrullah Kahya |
Görüntüle | ||
| 3 | SEVÂD-I TA'LÎM (MÛNİS) | Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî ( | Doç. Dr. Hayrullah Kahya |
Görüntüle | ||
| 4 | DİBAÇE (MÛNİS) | Mûnis, Şir Muhammed, Harezmî | Doç. Dr. Hayrullah Kahya |
Görüntüle | ||
| 5 | DÎVÂN (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Feridun Tekin |
Görüntüle | ||
| 6 | HEFT PEYKER TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
| 7 | GÜLİSTÂN TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
| 8 | TERCÜME-İ TEZKİRE-İ MUKÎMHÂNÎ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
| 9 | YÛSUF VE ZÜLEYHÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
| 10 | ŞÂH U GEDÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
| 11 | SA‘ÂDETÜ’L-İKBÂL (AVAZ OTAR) | Avaz, Avaz Otar | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
| 12 | DÎVÂN (EMÎN) | Emîn, Molla Ali Binni Molla Emîn | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
| 13 | DİVAN (EMÎR) | Emîr, Ömer Han | Prof. Dr. Mustafa Tanç |
Görüntüle | ||
| 14 | KÜLLİYÂT-I GARÎBÎ (GARÎBÎ) | Garîbî, Huşal | Doç. Dr. Fatih Bakırcı |
Görüntüle |