- Yazar Biyografisi (TEİS)
? - Madde Yazarı: Hüseyin Yıldız
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Eski Uygur
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Uygur
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:25/08/2022
AMİTÂYUR-DHYÂNA SÛTRA
Eski Uygurca Budist metni?
ISBN: 978-9944-237-87-1
Budist Uygur dönemine ait bir sutra.
Amitâbha Buda’ya ibadet etme yolları üzerine yazılmış önemli üç metinden biridir. Çince adı Guan Wu Liang Shou Jing 觀無量壽經 olup kısaca Guan Jing olarak da bilinir. Orijinal versiyonun kökeni henüz belirsiz olmakla birlikte genellikle, MS 424-442 yılları arasında Kâlayasas’ın yaptığı bir çeviri olarak kabul edilir.
Eserin Eski Uygurcaya bir çevirisinden üç yaprak tespit edilmiştir. Otani Seferinde Sincan’da bir folyo bulunmuş ve bunu ilk olarak 1912’de Tachibana yayımlamıştır. Daha sonra aynı fragmanı, Haneda (1912) ve Kudara (1979) yeniden incelemiş ve Çince metinle karşılaştırmıştır. Böylelikle metnin Avalokitesvara’ya atfedilen onuncu tefekkürün bir bölümüne karşılık gelen Çinceden yapılmış bir çeviri olduğu ortaya konmuştur. Daha yakın bir zamanda Turfansammlung’da Zieme (1982) aynı el yazmasının ikinci bir fragmanını yayımlamıştır. Kudara ve Zieme (1985) Turfansammlug’dan, Guan Jing’in ilk paragraflarına karşılık gelen üçüncü bir fragman daha yayımlamışlardır. R. R. Arat (1965) da, Guan Wu Liang Shou Jing kaynaklı bir şiir olan, Kki-Kki’nin özgün bir eseri olarak tanımlanan birkaç blok baskı fragman neşretmiştir. Bu fragmanların tümünü ve aynı esere ait diğer birkaç fragmanı, Kudara ve Zieme (1985) yeniden yayımlamışlardır.
Eserden Örnekler
abita teŋri burkanıg
artukrak meŋilig uluşug
adırtlıg körkitü yarlıkap
aça adıra nomlamış (Arat 2007: 186)
Abita tanrı burkanı, huzuru daha çok olan diyarı, iyice göstermek lütfunda bulunup, açıp ayırarak izah etmiş (Arat 2007: 187)
Kaynakça
Arat, R. R (2007). Eski Türk Şiiri. 4. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 185-211.
Elverskog, Johan (2020). Budist Uygur Edebiyatı. (Çev. Mustafa Ağca - Dilek Uzunkaya). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Zieme, Peter (1982). “A New Fragment of the Uigur Guanwuliangshou-jing”. Ryûkoku Daigaku Bukkyö- bunka kenkyüsho kiyö , 20: 20-29.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | SAMANTABHADRACARYÂPRANİDHÂNA | Kalım Keyşi | Diğer Tuğçe COŞKUN SEBER |
Görüntüle | ||
| 2 | SADDHARMAPUNDARÎKA SÛTRA ŞERHİ | ? | Dr. kenan azılı |
Görüntüle | ||
| 3 | NÎLAKANTHAKA SÛTRA | Şingko Şeli Tutung | Dr. kenan azılı |
Görüntüle | ||
| 4 | DÎVÂN (ŞÎRÎN) | Şîrîn, Şîrîn-i Dehlevî, Şîrîn-i Gûr, Radıyye Begüm, Raziye Begüm | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
| 5 | ALTUN YARUK | Şıñko Şeli Tutuñ | Prof. Dr. Ceval Kaya |
Görüntüle | ||
| 6 | SEKİZ YÜKMEK YARUK / Fo shuo tian di ba yang shen zhou jing | ŞİNGKO ŞELİ TUTUNG | Hüseyin Yıldız |
Görüntüle |