AMİTÂYUR-DHYÂNA SÛTRA
Eski Uygurca Budist metni
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


Budist Uygur dönemine ait bir sutra.

Amitâbha Buda’ya ibadet etme yolları üzerine yazılmış önemli üç metinden biridir. Çince adı Guan Wu Liang Shou Jing 觀無量壽經 olup kısaca Guan Jing olarak da bilinir. Orijinal versiyonun kökeni henüz belirsiz olmakla birlikte genellikle, MS 424-442 yılları arasında Kâlayasas’ın yaptığı bir çeviri olarak kabul edilir.

Eserin Eski Uygurcaya bir çevirisinden üç yaprak tespit edilmiştir. Otani Seferinde Sincan’da bir folyo bulunmuş ve bunu ilk olarak 1912’de Tachibana yayımlamıştır. Daha sonra aynı fragmanı, Haneda (1912) ve Kudara (1979) yeniden incelemiş ve Çince metinle karşılaştırmıştır. Böylelikle metnin Avalokitesvara’ya atfedilen onuncu tefekkürün bir bölümüne karşılık gelen Çinceden yapılmış bir çeviri olduğu ortaya konmuştur. Daha yakın bir zamanda Turfansammlung’da Zieme (1982) aynı el yazmasının ikinci bir fragmanını yayımlamıştır. Kudara ve Zieme (1985) Turfansammlug’dan, Guan Jing’in ilk paragraflarına karşılık gelen üçüncü bir fragman daha yayımlamışlardır. R. R. Arat (1965) da, Guan Wu Liang Shou Jing kaynaklı bir şiir olan, Kki-Kki’nin özgün bir eseri olarak tanımlanan birkaç blok baskı fragman neşretmiştir. Bu fragmanların tümünü ve aynı esere ait diğer birkaç fragmanı, Kudara ve Zieme (1985) yeniden yayımlamışlardır.

Eserden Örnekler


abita teŋri burkanıg

artukrak meŋilig uluşug

adırtlıg körkitü yarlıkap

aça adıra nomlamış (Arat 2007: 186)

Abita tanrı burkanı, huzuru daha çok olan diyarı, iyice göstermek lütfunda bulunup, açıp ayırarak izah etmiş (Arat 2007: 187)

Kaynakça


Arat, R. R (2007). Eski Türk Şiiri. 4. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 185-211.

Elverskog, Johan (2020). Budist Uygur Edebiyatı. (Çev. Mustafa Ağca - Dilek Uzunkaya). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Zieme, Peter (1982). “A New Fragment of the Uigur Guanwuliangshou-jing”. Ryûkoku Daigaku Bukkyö- bunka kenkyüsho kiyö , 20: 20-29.

Atıf Bilgileri


Yıldız, Hüseyin. "AMİTÂYUR-DHYÂNA SÛTRA". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/amitayur-dhyana-sutra-tees-1867. [Erişim Tarihi: 13 Aralık 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SAMANTABHADRACARYÂPRANİDHÂNA Kalım Keyşi Diğer Tuğçe COŞKUN SEBER
Görüntüle
2 SADDHARMAPUNDARÎKA SÛTRA ŞERHİ ? Dr. kenan azılı
Görüntüle
3 NÎLAKANTHAKA SÛTRA Şingko Şeli Tutung Dr. kenan azılı
Görüntüle
4 DÎVÂN (ŞÎRÎN) Şîrîn, Şîrîn-i Dehlevî, Şîrîn-i Gûr, Radıyye Begüm, Raziye Begüm Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz
Görüntüle
5 ALTUN YARUK Şıñko Şeli Tutuñ Prof. Dr. Ceval Kaya
Görüntüle
6 SEKİZ YÜKMEK YARUK / Fo shuo tian di ba yang shen zhou jing ŞİNGKO ŞELİ TUTUNG Hüseyin Yıldız
Görüntüle