- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ubeydî, Ubeydullah Han - Madde Yazarı: Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:02/03/2022
AKVÂL-İ MANZÛME-İ UBEYDÎ/DÎVÂN-I UBEYDÎ (UBEYDÎ)
hikmetlerUbeydî, Ubeydullah Han (d. ?/? - ö. 945/1539)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mâverâünnehir’de saltanat süren Şeybânî hanedanın dördüncü hükümdarı Ubeydullah Han’ın (Köprülü 1989: 169, Eckmann 2003: 407) hikmetlerini içeren eseri.
Hindistan’ın Rampur kentindeki Raza Kütüphanesi’nde Dîvân-ı Ubeydî adıyla yer alan eserin zahriyyesinde “Akvâl-i Manzûme-i Ubeydî” kaydı bulunduğundan eser bu adla da anılmaktadır. 23 yapraktan oluşan eserin her sayfasında 10 satır yer alır. Eserde toplam 16 hikmet vardır. Hikmetler aruz vezniyle, çoğunlukla da aruzun fe‘ilâtün fe‘ilâtün fe‘ilâtün fe‘ilün kalıbıyla yazılmıştır. Hikmetlerde dünyanın faniliği ve gelip geçiciliği, nefisle mücadele, ilahî aşk, mâsivâdan el çekmek vb. dinî, tasavvufi ve ahlaki konular işlenmiştir. Sade ve kolay anlaşılır bir dile sahip olan hikmetler, Ahmed Yesevî’nin hikmetleriyle aynı nitelikte olup daha ziyade irşâd ve telkin amacıyla yazılmıştır (Bilkan 2000: 113-114).
Şairin biyografisi için bk. “Ubeydî, Ubeydullah Han”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ubeydi-ubeydullah-han
Eserden Örnekler
Hikmet
Baht tahtı üzre olturmak zamânı bîş imes
Saltanat gavgâsını kördüm sor anı bîş imes
Cem kibi her kim cihân mülkide bolsa pâdşâh
Pâdşeh dirler anı ammâ şübânı bîş imes
Bâğlık il dik cihân bâğın temennâ kılma kim
Her biri bu bâğ-ârâ bir bâğbânı bîş imes
Hızr yanlıg kılmagıl hayvân suyın içmekke meyl
Bu kiçer dünyâda ol hem mihmânı bîş imes
İy ‘Ubeydî Vâmık u Ferhâd u Mecnûn kıssası
Dâstânım kaşıda bir dâstânı bîş imes (Bilkan 2000: 115).
Kaynakça
Bilkan, Ali Fuat (2000). “Ubeydullah Han’ın Hikmetleri”. Bilig 15: 111-118.
Eckmann, János (2003). “Ubeydullah Han’ın Eserlerinden Parçalar”. Harezm Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar. Ankara: TDK Yay. 407-438.
Koçoğlu, Turgut (2013). “Hindistan’ın Rampur Raza Kütüphanesi’ndeki Edebiyatla İlgili Türkçe El Yazmaları Üzerine Notlar”. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 3 (5): 109-121.
Köprülü, M. Fuad (1989). “Çağatay Edebiyatı”. Edebiyat Araştırmaları 2. İstanbul: Ötüken Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ÇAĞATAYCA DÎVAN (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 2 | ŞEVK-NÂME (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 3 | MAKÂLÂT (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 4 | [HİKMETLER] (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 5 | SABIR-NÂME (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 6 | GAYRET-NÂME (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Prof. Dr. Talip Yıldırım |
Görüntüle | ||
| 7 | FARSÇA DÎVÂN (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 8 | METÂLİ'Ü'L-ENFÂSÜ HÂİRİHİ (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Doç. Dr. Filiz Meltem ERDEM UÇAR |
Görüntüle | ||
| 9 | MANZÛME FÎ HAKKI MESÂİLİ'L-VUZÛ' VE'S-SALÂT (UBEYDÎ) | Ubeydî, Ubeydullah Han | Araş. Gör. Tuğçe Nur Kesin |
Görüntüle | ||
| 10 | TÂRÎH-İ REŞÎDÜDDÎN / TÂRÎH-İ REŞÎDÎ | Mîrzâ Haydar Duglat Mîrzâ Muhammed Haydar Köregan b. Muhammed Hüseyin b. Muhammed Haydar b. Emir-i Kebîr Saîd Ali b. Emir Ahmed b. Hudaydad b. Emir Bulacı | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
| 11 | CİHÂN-NÂME | MÎRZÂ MUHAMMED HAYDAR KÖREGAN, Haydar Mîrzâ Duglat, Mirza Muhammed Haydar Duğlat | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 12 | BAHRÜ’L-HÜDÂ (ŞÎBÂNÎ) | ŞÎBÂNÎ | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
| 13 | ARÛZ RİSÂLESİ (BABUR) | Babur , Gâzî Zahîreddîn Muhammed | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
| 14 | BÂBUR-NÂME/VEKÂYÎ (BABUR) | Babur, Gazi Zahîrüddin Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 15 | DÎVÂN (BABUR) | Babur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
| 16 | DÎVÂN/DÎVÂN-I TÜRKÎ-Yİ BAYRAM HAN/ HAN-I HANÂN (BAYRAM HAN) | Bayram Han | Dr. ilhame gültekin |
Görüntüle | ||
| 17 | GÜL Ü BÜLBÜL (BORA GAZİ GİRAY HAN) | Bora Gazi Giray Han | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
| 18 | FARSÇA DÎVÂN (EMÂNÎ) | Emânî, Muhammed Beg | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
| 19 | MAHMÛD VE AYAZ (ENÎSÎ) | Enîsî, Yol Kulu Beg Şamlu | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle |