Zemahşerî’nin Mukaddimetü’l-Edeb adlı Arapça sözlüğünün tercümesi.

İshak Hocası Ahmed Güzelhisârî tarafından Aksa’l-Ereb fî-Tercemeti Mukaddimeti’l-Edeb ismiyle Osmanlı Türkçesine çevrilmiştir. (Kayseri Raşit Efendi Ktp. 1033, vr. 2a) Zemahşerî’nin (ö. 538/1144) eseri Arapça kelimeler ve kısa cümle örneklerinden müteşekkil; isimler, fiiller, harfler, isimlerin çekimi ve fiillerin çekimi olmak üzere beş kısımda tertip edilmiş bir sözlüktür (Yüce 2014: 7).

Arapça ve Farsça kaidelerin açıklandığı iki mukaddimesi bulunan Aksa’l-Ereb’in 1117 tarihli Kayseri Raşid Efendi Kütüphanesi nüshasına göre eser 413 varaktır. Eser  isimler ve fiiller olmak üzere iki ana kısım ve bâblardan oluşmaktadır. Bâbların altında gerekli görülen yerlerde fasıllar kullanılmıştır. ( Kayseri Raşit Efendi Ktp. 1033, I-V) Arapça kelimelerin tekilleri, Farsça karşılıkları, okunuşları, bazen kullanımıyla ilgili açıklamalar, anlamı ve en sonda çoğulu verilmiştir. Eserde kaynak isimleri, örnekler, beyitler, nükteler, hikayeler nakledilmiştir. İshak Hocası eserinin kaynakları arasında Cevherî’nin (ö. 400/1009’dan önce) es-Sıhah, Fîrûzâbâdî’nin (ö. 817/1415) el-Kâmûsu’l-Mugîs ve Zemahşerî’nin el-Fâik ve el-Esâs gibi eserlerini zikretmektedir. (Kayseri Raşit Efendi Ktp. 1033. vr. 1b-413a)

Aksa’l-Ereb’in çoğunluğu İstanbul’da olmak üzere, Ankara, Edirne, İzmir, Çorum, Konya ve Kayseri kütüphanelerinde 30’u aşkın nüshası ile Mısır ve Hidiv’de 12 nüshası tespit edilmiştir. Aynı zamanda hattat olan İshak Hocası’nın bu eserinin birden fazla müellif hattı nüshası bulunmaktadır. Süleymaniye Ktp. Esad Efendi Bölümü 3180, Süleymaniye Kütüphanesi Hekimoğlu Bölümü 905, Kayseri Raşit Efendi Kütüphanesi 1033 ve Ankara Milli Kütüphane Adnan Ötüken İl Halk Ktp. Koleksiyonu 3969,  1117 tarihli nüshaların müellif hattı olması muhtemeldir. Aksa’l-Ereb 1313 yılında iki cilt halinde basılmıştır. (İshak Hocası Ahmed Efendi 1313: I-II)