AHLÂKÜ'S-SALTANA (TÛSÎ)
ahlak ve siyaset kitabı
Tûsî, Küçük Mustafa Çelebi (d.?/?- ö. 1004/1596)

ISBN: 978-9944-237-87-1



Ahlak ve siyasete dair mensur eser. Eserin herhangi bir nüshası bugün elde bulunmamaktadır. Kınalı-zâde Hasan Çelebi’nin tezkiresinde yazarın üslup sahibi olduğunu gösterecek kudrette bir inşa ile yazdığı belirtilmiştir (Sungurhan 2017: 786). Söz konusu eserin nüshası elde bulunamasa da Nergisî’nin (ö.1635) İranlı tarihçi Vassâf’a (ö.1329) atfedilen Ahlâkü’s Saltana isimli eserinden yaptığı Kanunu’r-Reşad isimli eserden hareket edildiğinde ve tezkirede eserin inşa ilminin kaidelerini yeniden kurduğunu belirtecek kadar övgüye değer bulunması dikkate alındığında Tûsî’nin eserinin Vassâf tercümelerinden olma ihtimali vardır. Bu bağlamda eserin nüshasının Nergisî’nin eserinin nüshalarından veya Vassâf’a ait nüshalardan birisi ile karıştırılması ihtimali de göz önünde bulundurulabilir. Nitekim, Nergisî’nin tercümesinin 5 nüshasını dikkate alarak tenkitli metin oluşturan Bahir Selçuk, yurtiçi ve yurtdışında eserin toplam otuz nüshasının tespit edilebildiğini bildirmiş ve İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, 6712 numaralı kayıtta yer alan yazmaya dikkat çekmiştir. Ayrıca, Nergisî’nin kendi hattıyla hazırlandığı bildirilen bu nüshanın diğerlerinden önemli ölçüde farklılaştığını, bu nedenle de tenkitli metne dahil edilmediğini belirtmiştir (Selçuk 2013: 61). Aynı zamanda hattat da olduğu bilinen Nergisî’nin (Selçuk 2013: 61) kendisinden kısa bir süre önce yaşayan Küçük Mustafa Çelebi’nin eserini istinsah ederek faydalanması da bu bağlamda seçenekler arasında belirmektedir. Bahir Selçuk’un dikkate almadığı veya ulaşamadığı nüshaları da kapsayan bir metin neşri yapıldığında cevaplanabilecek bu soru henüz bir şüphe olarak belirtilmelidir. Bununla birlikte, Tûsî’nin eseri tespit edilebilirse bilinen ilk Ahlâkü’s-Saltana tercümesi olma özelliğini kazanacaktır. 

Yazarın biyografisi için bk. “Tûsî, Küçük Mustafa Çelebi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tusi-kucuk-mustafa-celebi.

Kaynakça


Çaldak, Süleyman (2006). “Nergisî”. İslam Ansiklopedisi. C.32. İstanbul: TDV Vakfı Yay. 560-562.

Özgüdenli, Osman Gazi (2012). “Vassâf”. İslam Ansiklopedisi. C.42. İstanbul: TDV Yay. 558-559.

Selçuk, Bahir (hzl.)(2013). Nergisî Kânûnu’r-Reşâd. İstanbul: Kesit Yay.

Sungurhan, Aysun (hzl.)(2017). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB Yay. e-kitap: https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55834,kinalizade-hasan-celebipdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 01.06.2022]

Atıf Bilgileri


Can, Burhan. "AHLÂKÜ'S-SALTANA (TÛSÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahlaku-s-saltana-tusi. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 RİSÂLE-İ SELCİYYE (TÛSÎ) Tûsî, Küçük Mustafa Çelebi Araş. Gör. Burhan Can
Görüntüle
2 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
3 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
4 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
5 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
6 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
7 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
8 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
9 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
11 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle