İskender Efendi ile Avanzade Mehmet Süleyman'ın çeviri eseri. Üç cilt olan romanın ilk cildini İskender Efendi ile müşterek tercüme eden Avanzâde Mehmet Süleyman, ikinci ve üçüncü ciltleri tek başına çevirmiştir. İlk cilt 1317/1901, ikinci ve üçüncü ciltler 1318/1902 yılında yayımlanmıştır. Yazar romanın önsözünde eser seçmek ve tercüme ederken benimsenecek dil anlayışı gibi iki önemli tercüme sorunu üzerinde durur ve halkın anlayabileceği sade bir dille tercüme yapacağını söyler. Şeytan Mağaraları'na olan rağbet sebebiyle tercüme edilmeye karar verilen roman, uzun kış gecelerinde okuyucunun hoşça vakit geçirmesini amaçlar. Fotoğraflarla zenginleştirilerek okuyucunun ilgisini canlı tutmayı hedefleyen eserin kurgusunda Lancer'in hatıra defterinden faydalanılması da dikkat çeker.

Yazar, Monte Cristo'nun önsözünde Lancer'in Esrarı adıyla tercüme edilen eserin sansür sebebiyle adının değiştirildiğini ve bazı bölümlerinin çıkarıldığını belirtir (Dumas 1327: 4). Roman, çocuk eğitiminde ailenin önemi üzerinde durmakta, aile ilgi ve sevgisinden mahrum büyüyen bir çocuğun akıbetini konu edinmektedir.

Geceyi geçirmek için Yedi Haydutlar misafirhanesine gelen Lancer; Nicola, Tortille, Lavach ve Trepay'in Cenfonne şatosunu soyma planlarını fark eder. Soygundan hisse almak için olaylara dâhil olmak ister; ancak şatoya gittiğinde Ms Elen'i görüp ondan etkilenince şato sahiplerinin yanında yer alır ve soyguna gelenlerin bazılarını öldürür, bazılarını da yaralar. Ertesi gün yaşananların araştırılması için gelen jandarma ekibini de ustalıkla yönlendiren Lancer, işlediği cinayetleri örtbas eder. Annesinin ölümünden sonra onun mektuplarından gerçek babasının kim olduğunu öğrenen Elen Cenfonne, babası zannettiği Marki Cenfonne'un gerçek babasının ölümüne sebep olduğunu öğrenince ondan intikam almak ister. Lancer, 113 Numaralı Hane olarak bilinen bir kumarhaneye sık sık gider. Ufak tefek hırsızlıklar yaparak kazandığı paraları burada kumara yatırmaktadır. Bir gün kumarhane çıkışı tanımadığı birisi tarafından bir kahvehaneye götürülür. Buraya kadar olan vakalar romanın ilk cildini teşkil eder. 

İkinci ciltte romanın başında işlenen faili meçhul cinayetlerin faillerinin bulmaya çalışıldığı görülür. 113 Numaralı Hane'nin müdavimlerinden olan Charles de Tonn ve Jrawar iki arkadaştır. Charles de Tonn kumarda bütün mal varlığını kaybedince bir cinayet işler. Arkadaşı Jrawar'ı da suça ortak etmek için cinayeti birlikte tasarladığı iddiasında bulunur; ancak soruşturma sırasında Jrawar aklanır. 113 Numaralı Hane'nin müdavimlerinden biri de Saint Clare'dir, o da bütün mal varlığını kumarda kaybedince borçlarını ödemek için arkadaşı olan kitapçıdan borç ister; ama alamaz. Bunalıma girerek tanıdığı zengin bir kadını öldürüp paralarını alır. Cinayet suçlusu olarak hapis yatar. İkinci cildin sonunda Lancer'in bir kahvehanede hayat hikâyesini dinlediği kişinin Saint Clare olduğu görülür. Kitabın birinci ve ikinci ciltleri mekân (kahvehane) ile birbirine bağlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade